Öncelikle Rumence’de özneleri tanıyalım. Rumence’de 8 adet kişi zamiri bulunur. “O” ve “Onlar” zamirlerinin eril/dişil ayrımı olduğuna dikkat edilmelidir.

Kişi Zamiri

  1. Eu (yeu) = ben
  2. Tu (tu) = sen
  3. El (yel) = o (erkek)
  4. Ea (ya) = o (kız)
  5. Noi (noi) = biz
  6. Voi (voi) = siz
  7. Ei (yey) = onlar (erkekler)
  8. Ele (yele) = onlar (kızlar)

 

Haber Kipi, Şimdiki Zaman / Modul İndicativ, Timpul Prezent

Olumlu Şekli (Forma Afirmativă):
– Eu sunt (yeu sunt) = ben-im
– Tu eşti (tu yeşti) = sen-sin
– El este (yel yeste) = o-dur
– Ea este (ya yeste) = o-dur (bayan)
– Noi suntem (noi suntem) = biz-iz
– Voi sunteți (voi suntetsi) = siz-siniz
– Ei sunt (yey sunt) = onlar-dırlar
– Ele sunt (yele sunt) = onlar-dırlar (bayanlar)

  • Eu sunt student în Turcia (yeu sunt student ın turçia) = Ben Türkiye’de öğrenciyim.
  • Tu eşti profesor în România (Tu yeşti profesor ın Romınia) = Sen Romanya’da profesörsün.
  • El este student (yel yeste student) = O öğrencidir.
  • Ea este ingineră (ya yeste incinerıa) = O (kız) mühendistir.
  • Noi suntem Turci (noi suntem turçi) = Biz Türküz.
  • Voi sunteți din Braşov (voi suntetsi din Braşov) = Siz Braşovdansınız.
  • Ei sunt Turci (yey sunt turçi) = Onlar Türktürler.
  • Ele sunt turcoaice (yele sunt turkoayçe) = Onlar (bayanlar) Türktürler.


Olumsuz Şekli (Forma Negativa):
Şahıs eklerinden veya fiilerden önce “nu” ifadesiyle cümleler olumsuzlaştırılır.

  • Eu nu sunt student în Turcia (yeu nu sunt student ın turçia) = Ben Türkiye’de öğrenci değilim.
  • Tu nu eşti profesor în România (tu nu yeşti profesor ın Romınia) = Sen Romanya’da profesör değilsin.
  • El nu este student (yel nu yeste student) = O öğrenci değildir.
  • Ea nu este ingineră (ya nu yeste incinerıa) = O (kız) mühendis değildir.
  • Noi nu suntem Turci (noi nu suntem turçi) = Biz Türk değiliz.
  • Voi nu sunteți din Braşov (voi nu suntetsi din Braşov) = Siz Braşov’dan değilsiniz.
  • Ei nu sunt Turci (yey nu sunt turçi) = Onlar Türk değiller.
  • Ele nu sunt turcoaice (yele nu sunt turkoayçe) = Onlar (bayanlar) Türk değiller.


Soru Şekli:
Rumence’de tıpkı Türkçe’de olduğu gibi özel soru edatları yoktur. Cümlenin sonuna vurgu yapılarak soru cümlesi oluşturulur.

  • Eu sunt student în Turcia? (yeu sunt student ın turçia?) = Ben Türkiye’de öğrenci miyim?
  • Tu eşti profesor în România? (tu yeşti profesor ın Romınia?) = Sen Romanya’da profesör müsün?
  • El este student? (yel yeste student) = O öğrenci mi?
  • Ea este ingineră? (ya yeste incinerıa) = O (bayan) mühendis mi?
  • Noi suntem Turci? (noi suntem turçi?) = Biz Türk müyüz?
  • Voi sunteți din Braşov? (voi suntetsi din Braşov?) = Siz Braşov’dan mısınız?
  • Ei sunt Turci? (yey sunt turçi?) = Onlar Türkler mi?
  • Ele sunt turcoaice? (yele sunt turkoayçe?) = Onlar Türk kadınları mı?

Üçüncü şahıs eki olan “este (yeste)”, kısa bir şekli olan “e” harfi ile de telaffuz edilebilir. 

  • Barış este din İstanbul. (Barış este din İstanbul) = Barış İstanbul’dandır.
  • Barış e din İstanbul. =  Barış İstanbul’dandır.

 

Nezaket Zamiri (Pronumele de politețe)

Rumence’deki mevcut “voi” zamiri Türkçe’de bulunan “siz” zamirinden farklı olarak, nezaket zamiri olarak kullanılmaz. Bunun yerine, “dumneavoastră (dumnyaovastrı)” zamiri kullanılır. Bu zamir “tu (sen)” ve “voi (siz)” zamirlerinin nezaket şeklidir. 

  • Tu eşti student (tu yeşti student) = sen öğrencisin.
  • Dumneavoastră sunteți student (dumnyaovastrı suntetsi student) = siz öğrencisiniz.

  • Voi sunteți Turci (voi sutentsi turçi) = siz Türksünüz.
  • Dumneavoastră sunteți Turci (dumnyaovastrı suntetsi turçi) = siz Türksünüz.

Ayrıca, “dumneavoastră” nezaket zamiri oldukça uzun olduğundan kısaltması olan “dv.” de kullanılabilir.

Görüntüleme Sayısı: 1.289